Zašto je ova tema važna?
Zagađenje vazduha u Srbiji, pa i na celom Balkanu, jedno je od najhitnijih ekoloških i zdravstvenih pitanja koje će dodatno pogoršati efekti klimatskih promena sa predviđenim dužim periodima temperaturne inverzije tokom grejnih sezona.
PM čestice (particulate matters – PM) su glavna zagađujuća supstanca u Srbiji i regionu Jugoistočne Evrope. Srbija beleži značajna prekoračenja čestica, posebno u grejnoj sezoni, koja su redovno tri i više puta veća od zakonski propisanih pragova, kako u pogledu njihovih nivoa i koncentracije, tako i broja dana sa ozbiljnim prekoračenjem u jednoj kalendarskoj godini.
Ovi „crni“ zapisi dobro su dokumentovani u godišnjim izveštajima o kvalitetu vazduha srpske Agencije za zaštitu životne sredine za 2016, 2017. i 2018. godinu. Na primer, u 2018. godini godišnja granična vrednost za suspendovane čestice (40μg/m3) prekoračena je na svim lokacijama u Srbiji.
Prema izveštaju Evropske agencije za zaštitu životne sredine iz 2019. godine, u Srbiji je dokumentovano 13.700 prevremenih smrti izazvanih čestičnim zagađenjem (PM2.5). Kada su u pitanju godine života izgubljene usled zagađenja česticama PM2.5, isti izvor utvrdio je da taj broj u Srbiji iznosi čak 135.800. Poređenja radi, kada su u pitanju zemlje u regionu, u Bosni i Hercegovini zabeležen je broj od 58.100, u Albaniji 50.400, u Severnoj Makedoniji 35.200 i u Crnoj Gori 7.400.